Blogia
A Enrestida, diya par d'atro

29 Chunio A Enrestida. 300 añadas d'ocupazión española en Aragón.

29 Chunio A Enrestida. 300 añadas d'ocupazión española en Aragón.
Aragón 1707-2007.
300 añadas dominaus per España
Ista añada 2007 se´n fan 300 d´a incorporazión d´Aragón a o procheuto borbonico español per a fuerza d´as armas y d´a suya desparixión como entidat politica independién. A derrota melitar en a conoixida como Guerra de Suzesión d´os reinos d´Aragón y Valencia debán d´os exerzitos de Felipe V de Castiella y a posterior promulgazión o 29 de chunio d´os “Decretos de Nueva Planta” marcan a esferra d´a identidat nazional d´o pais y a imposizión española a toz os rans que encara sufrimos güe.

 

 

            Istos “Decretos de Nueva Planta” sinnificón a muerte d´Aragón como reino, ye dezir, como chunidat churidico-politica soberana que mientres a suya istoria eba contau con lechislazión y dreito propio (conoixius como Fueros) que regulaban a bida d´o país a toz os libels (zebil, penal, almenistratibo, economico-finanziero..), unas cortes co-lechisladeras chunto a o rai de turno, a Deputazión Cheneral como l´organo que feba efeutibas as dezisions d´as cortes, y churisdizión propia (tribunals) ta chuzgar os conflictos que i esistisen, destacando-ie a fegura d´o Chustizia Mayor d´o Reino como guarenzia d´o cumplimiento d´os Fueros.

 

 

            Felipe V de Borbón aplicó lo Dreito de Conquista sobre os territorios inbadius y benzíus n´a Guerra de Suzesión. Aragón estió sosmeso a las leis, os costumbres, os tribunals y os intreses de Castiella. O Dreito de Conquista implicaba que un estau teneba carta blanca ta organizar d´a traza que creyés más combenién os territorios que conquistaba y sosmeteba, fendo tabla rasa con as instituzions y trazas d´organizazión propias d´ixos territorios. Y ixo se fazió n´Aragón, asinas como en toda la Corona aragonesa. Nomás se rispetó lo dreito zebil aragonés ta regular as relazions inter-personals, dreito que ha permaneixiu dica güe. Tamién se suprimioron as aduanas y o bose d´aranzels, se dixó d´acuñar moneda aragonesa y s´aplicó lo sistema de pesos y medidas castellano, con o que mos podemos fer una ideya de l´afaño uniformizador d´o rei Borbón.

 

 

            O Principat de Catalunya encara resistió dica 1716, año en que tamién l´estioron aplicaus os Decretos. Antiparti, en Catalunya, Valencia y Mallorca se bedó l´emplego d´a luenga catalana en almenistrazión y en os tribunals, cosa que no calió fer en Aragón pos o prozeso de castellanizazión lingüistica d´iste país eba escomenzipiau sieglos antis, con a plegada d´una dinastía castellana a o trono aragonés, os Trastamara,  en l´emponderau per beluns “Compromiso de Caspe”.

 

 

            Fa 300 años Aragón dixó d´estar un país soberano e independién binculau politicamén a Castiella nomás por a fegura d´un mesmo rei -que antimás eba de rispetar os Fueros aragoneses- ta pasar a estar una posesión más d´a monarquía ispanica. Un troz de tierra y a la finitiba una rechión colonizada politicamén, economica y cultural por una nueba “nazión”, España, creyada dende alto, que remata de configurar o suyo tarabidau politico-instituzional un sieglo dimpués en as Cortes de Cadiz que farán a constituzión de 1812.

 

 

            Prou que dende a cucha reboluzionaria no imos a recroxidar unas leis meyebals, una cortes clasistas an que nomás bi yeran representaus os poderosos, -y prou que tampoco no imos a esfender l´autual parlamentarismo burgués- y una monarquia de basallos y esclabos per muito aragonesa que ísta siga, pero tot isto forma parti d´a istoria d´Aragón. D´un país que mientres 700 añadas estió independién y reconoixiu internazionalmén como tal y dende fa 300 ye gobernau per a oligarquía española que nos otorga un chiquet ran d´autogubierno en forma d´Estatuto d´Autonomia subordinau a la constituzión española y que toz os politicos de l´Alxafería en mayor u minor grau consideran como prou.

 

 

            Y tamién cal remerar toz istos feitos istoricos (aquí rezentaus de traza basica y resumida) perque son esconoxius ta gran parti d´o pueblo nuestro, son amagaus de forma cutiana per o rechimen constituzional borbonico y per os aragoneses asimilatos a él y son os alazez ta esfender a nuestra soberanía como nazión y o dreito de dezidir como queremos organizar-nos y bibir-ie.

 

 

            Amenistamos d´aprender d´a nuestra istoria, con as suyas luzes y güembras, y formar-nos policamén e ideolochica ta fer frén a la mentira española. No mos cuaca ista España ranzia, casposa y capitalista, queremos estar un pueblo libre y construyir con toz os demás pueblos, a ixena, un mundo chusto y dinno an que o capitalismo aiga pasau a os libros de istoria.

 

 

            300 años de semisión ye prou. Cal enantar enta l´autodeterminazión y a independenzia. Cal enantar enta o sozialismo.

 

0 comentarios